Έλεγχος μεγάλων δασικών πυρκαγιών – Προτάσεις. Του μέλους του Δ.Σ. της ΕΑΠΣ Δημήτρη Σιμιτσή *

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που καθορίζει την εξέλιξη μιας μεγάλης δασικής πυρκαγιάς είναι ο έλεγχος - εξασφάλιση της περιμέτρου της όταν αυτή βρίσκεται σε κατάσταση ύφεσης ˙ όταν δηλαδή δεν υπάρχουν έντονα - ενεργά μέτωπα αλλά μόνο θερμά (υπόγεια ή/και υπέργεια) σημεία στην έκταση της που δεν αναμένεται υπό τις παρούσες συνθήκες να αναπτυχθούν-επεκταθούν άμεσα και δυναμικά.

Το έργο αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, επικίνδυνο και χρονοβόρο, απαιτεί δε, την συμμετοχή μεγάλου αριθμού δυνάμεων, ιδιαίτερα όταν η φυσιογραφία της περιοχής χαρακτηρίζεται από έντονες κλίσεις και την παρουσία ιδιαίτερων σχηματισμών (χαράδρες, γκρεμοί κλπ).
Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών μπορεί να προσδώσει πρωτόγνωρες δυνατότητες στο έργο αυτό με κυριότερη επιλογή τη χρήση Μη Eπανδρωμένων Αεροχημάτων (ΜΕΑ - UAVs) εφοδιασμένων με θερμικές κάμερες υψηλής ευκρίνειας με ικανότητα μετάδοσης των πληροφοριών λήψης προς έναν σταθμό βάσης.

Το σύστημα αυτό απαιτεί τον εφοδιασμό των αεροχημάτων με υπέρυθρους αισθητήρες και δορυφορικό σύστημα συνεχούς εύρεσης θέσης (GPS). Το σύστημα έχει την δυνατότητα να εντοπίζει αυτόματα τις συντεταγμένες των θερμών σημείων καθώς και τα συγκεκριμένα όρια της πυρκαγιάς. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να μεταδίδονται άμεσα (σε πρώτο χρόνο) στον σταθμό εδάφους όπου υπάρχουν τα συντονιστικά όργανα. Όλες οι πληροφορίες μεταβιβάζονται σε υπολογιστή, όπου τα δεδομένα της πυρκαγιάς μπορούν να εμφανισθούν σε κοινό τοπογραφικό χάρτη.

Από την ανάλυση και επεξεργασία των πληροφοριών αυτών, ο Διοικητής του συμβάντος δύναται να :

• εντοπίσει με ακρίβεια τα επικίνδυνα τμήματα της πυρκαγιάς και να καθορίσει τους στόχους του βάσει προτεραιοτήτων
• σχεδιάσει τις επιχειρήσεις του βάσει πραγματικών δεδομένων
• κάνει οικονομία δυνάμεων και να αυξήσει τη διαθεσιμότητα των πόρων του
• αυξήσει το επίπεδο ασφάλειας του προσωπικού του
• μειώσει θεαματικά το κόστος των επιχειρήσεων
• αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των τακτικών – μεθόδων που έχει εφαρμόσει, και τέλος 
• αποφασίσει με ασφάλεια για το τέλος των επιχειρήσεων. 

Δεδομένου ότι το ΠΣ δεν διαθέτει UAVs, θα πρέπει να διερευνηθεί εάν δύναται να χρησιμοποιηθούν τα αντίστοιχα αεροχήματα (ΠΗΓΑΣΟΣ II – ελληνικής κατασκευής) του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ) τα οποία είναι επιχειρησιακά έτοιμα και διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Ως σταθμός βάσης λήψης πληροφοριών μπορεί να χρησιμοποιηθούν είτε το Συντονιστικό Κέντρο Εναέριας Δασοπυρόσβεσης (ΣΚΕΔ) , είτε τα Κινητά Επιχειρησιακά Κέντρα του ΠΣ , τα οποία διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνικές υποδομές, με την προϋπόθεση να εξασφαλισθεί η διασύνδεση τους με το σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου του ΓΕΑ . Επίσης ενόψει της επικείμενης αναβάθμισης των Συντονιστικών Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων (ΣΠΕΚ) του ΠΣ θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην ενίσχυση τους με τις τεχνικές υποδομές που απαιτούνται ώστε να εξυπηρετείται το παραπάνω έργο.

Εναλλακτικά, αντί των UAVs μπορεί να χρησιμοποιηθούν:

• τηλεκατευθυνόμενα αεραθλητικά μοντέλα τα οποία , αν και υστερούν σε εμβέλεια χειρισμού εφοδιασμένα με κάμερες μπορούν να παρέχουν ορισμένες από τις προαναφερόμενες δυνατότητες . Το κόστος από είναι πολύ χαμηλό ενώ τα οφέλη που αποκομίζονται είναι πολλαπλά. Επίσης τα μοντέλα αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τον έγκαιρο εντοπισμό εστιών πυρκαγιών που αναμένεται να εκδηλωθούν σε δυσπρόσιτες περιοχές που πλήττονται από πολλούς και έντονους κεραυνούς (πχ Χαλκιδική).
• ελικόπτερα του ΠΣ ή πτητικά μέσα άλλων Φορέων εφόσον εφοδιασθούν με τον εξοπλισμό που απαιτείται. 

Τέλος ενόψει της επικείμενης προμήθειας του ΠΣ με μεγάλο αριθμό φορητών θερμικών καμερών θα πρέπει να διερευνηθεί εάν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα Πεζοπόρα Τμήματα Δασοπυρόσβεσης του ΠΣ για τον εντοπισμό υπόγειων θερμών σημείων σε δασικές πυρκαγιές και να ενταχθούν στον απαραίτητο εξοπλισμό τους.

*Ο Πύραρχος Δημήτρης Σιμιτσής έχει υπηρετήσει ως επικεφαλής των Πεζοπόρων Τμημάτων της 2ης ΕΜΑΚ το 2003, 2010 και 2011.

http://eapsgr.blogspot.gr/2013/04/blog-post_10.html